برای تربیت کودک با ادب و خوش رفتار چگونه باید عمل کنید؟

نظم و قانون‌مندی کودکان بدون دیکته والدین

شاید برای‌تان جالب باشد که کودکان از ۱۸ ماهگی به بعد، قدرت ایجاد هم‌دلی با دیگران دارند. برای همین از این سن به بعد دوست دارند که رفتارهایی داشته باشند که والدین به خاطر آن رفتارها از آنها رضایت پیدا می‌کند. پس در همه کودکان قدرت یادگیری رفتارهای صحیح برای جلب رضایت والدین در خانواده به عنوان اولین نهاد اجتماعی وجود دارد. کافی است، شیوه درستی در آموزش نظم و انظباط در آنها ایجاد شود. اگر از همان سنین پایین، درباره موضوعات مختلف به کودک خود، نکات مهم نظم و قانونمندی را یاد بدهید، دیگر مشکلی برای گوشزد و دیکته کردن مدام نظم به آنها وجود نخواهد داشت. برای نهادینه کردن مسئولیت‌پذیری و ایجاد نظم، باید به کودک چارچوب نظم و ترتیب را یاد بدهید و از سنین پایین رعایت نظم را با او تمرین کنید در واقع رمز تربیت کودک با ادب این است که از سنین خیلی پایین رفتارهای خوب را به او بیاموزید.

وضع قوانین مشخص و احترام گذاشتن به آنها

اگر از همان ابتدا، یعنی از همان سنینی که کودک توانایی درک قوانین را پیدا می‌کند، برای او چارچوب‌هایی تعیین کنید، خیلی زود فرزندتان به یک کودک با ادب بدل خواهد شد. وقتی فرزندتان می‌داند که به سادگی حق عبور از مرزهای از پیش تعیین‌شده از سوی شما را ندارد، خود را ملزم به رعایت قوانین می‌کند. منظور سخت‌گیری‌های بیش از حد یا تنبیه نیست. بلکه منظور ایجاد قوانین و مرزهایی است که برای شکوفایی و ایجاد آرامش در هر جامعه‌ای از جمله خانواده به آن نیاز است.

برای اینکه احترام به قوانین را برای کودک تبیین و تفهیم کنید، باید دلایل مرزگذاری و تعیین قوانین را هم به او اطلاع بدهید. برای مثال، به او بگویید که اگر شب‌ها ساعت ۸ به رختخواب برود، صبح‌ها سرحال‌تر از خواب بیدار خواهد شد. ضمنا، بعد از اینکه کودک به هر یک از قوانین احترام گذاشت، باید او را تشویق کنید تا این رفتار در او تقویت بشود.  اگر دوست دارید که در تربیت کودک با ادب موفق باشید، باید خودتان هم الگویی خوب برای او باشید. مثلا اگر می‌خواهید که او همیشه لباس‌هایش را مرتب در کمد بچیند باید خودتان هم در التزام به این قانون بکوشید.

یادتان باشد که اگر کودک از احترام به قوانین و نظم کوتاهی کرد و این سرپیچی باعث عذاب وجدان در او شد، لازم نیست برای اینکه ناراحت نباشد، سریعا کاری کنید که از دلش دربیاید. بگذارید کمی نسبت به کاری که کرده است، پشیمانی احساس کند تا دفعات بعدی دیگر این موضوع تکرار نشود.

ایجاد مهارت‌های حل مسأله در کودک

یکی از دلایل اصلی بدرفتاری کودکان، این است که احساس ترس یا ناتوانی می‌کنند. اگر به آنها یاد بدهید که چگونه مسائل خود را حل کنند و قدرت تصمیم‌گیری داشته باشند، دیگر بدرفتاری نخواهند کرد. یکی از روش‌هایی که به شما کمک می‌کند کودک باادب و خوش‌رفتاری تربیت کنید، آموزش تصمیم‌گیری به او است. مثلا از همان سنین پایین به فرزندتان یاد بدهید که درباره موضوعات مختلف زندگی خود تصمیم‌گیری کند. برای نمونه، به او بگویید که گل‌سر قرمز را دوست دارد یا آبی؟ دوست دارد شیرکاکائو بخورد یا شیر ساده و… .

یکی از راه‌های داشتن کودک باادب و خوش‌رفتار این است که مهارت‌های خودمراقبتی را در او تقویت کنید. علاوه بر تقویت تصمیم‌گیری در کودک باید بتوانید مهارت تلاش کردن را هم به او آموزش بدهید. تلاش کردن و تسلیم نشدن با اولین شکست، ویژگی افراد توانا و موفق است. پس وقتی فرزندتان در انجام کاری ناموفق عمل کرد، به او کمک کنید که باانگیزه و قوی دوباره شروع کند. سعی کنید تا ذهن او را فعال نگاه دارید به طوری که بتواند در مقابله با چالش‌ها را به او آموزش بدهید.

آموزش صبر به کودکان کلید تربیت کودک با ادب

صبر کردن و انتظار اصولا کار چندان خوشایندی برای همه ما نیست چه برسد به کودکان. اما واقعیت این است که در زندگی برای شادتر بودن و رسیدن به اهداف مختلف باید صبر کردن را در زندگی بیاموزیم. بنابراین اگر دوست دارید که فرزندتان در آینده و زمان کودکی خود، ایام شاد و موفقی داشته باشد حتما صبور بودن را به او یاد بدهید. مثلا، برای شکل‌دهی به ویژگی صبور بودن در فرزندتان، هر چیزی را سریعا در اختیارش قرار ندهید. منظور تعلل در تامین نیازهای او نیست بلکه برای خواسته‌های فرعی‌اش کمی صبر کنید. هر چیزی را که خواست سریعا در اختیارش نگذارید و اجازه بدهید که ارزش تحقق هر خواسته‌ای را به خوبی درک کند.

نکته مهم دیگر این است که کودک شما بداند نام احساس ناخوشایندی که در انتظار کشیدن به او دست می‌دهد چیست. به او بگویید که به این انتظار، «صبر کردن» گفتن می‌شود و برای اینکه نتایج خوبی در زندگی به دست بیاورد باید به آن پای‌بند باشد. برای تقویت صبر در فرزند و داشتن یک کودک باادب و خوش‌رفتار، تکنیک‌های جالبی مانند پرورش گل و گیاه هم وجود دارد. گلدانی با کمک فرزندتان پرورش بدهید و به او نشان بدهید که برای دیدن گل زیبای درون گلدانش نیاز به صبر و انتظار کشیدن دارد.

تعلیم حس همراهی و هم‌دردی با دیگران

یکی دیگر از راه‌های تربیت کودک با ادب و خوش رفتار آموزش حس هم‌دردی و همراهی به آن‌ها است. فراموش نکنید که مفهوم هم‌دردی را نمی‌توان به کودکان یاد داد اما با پرسیدن سوالاتی یا راهنمایی کودکان برای انجام برخی از رفتارها باعث می‌شود که با این مفهوم آشنا بشوند. برای مثال، وقتی فرزندتان، عروسکش را می‌خواباند از او بخواهید که روی آن پتو بکشد و بعد، به خاطر حس راحتی و گرمایی که برای عروسکش ایجاد کرده از او تشکر کنید یا در بازی‌ها بچه‌ها را به تقسیم اسباب‌بازی‌ها و مشارکت دوسویه دعوت کنید.

راه دیگر برای تقویت حس همراهی و هم‌دردی با دیگران، این است که زبان بدن را به فرزندتان بیاموزید. مثلا اگر کار خوبی کرد و به دیگران محبت و هم‌دردی خود را ابراز کرد، به او بگویید که چهره دیگران از محبت او چه حالتی پیدا کرده است. فرضا بگویید: «وقتی شیرینی خودت را با سارا نصف کردی، سارا لبخند خیلی زیبایی زد».

در آخر فراموش نکنید که شما اولین الگوی فرزندتان هستید و برای اینکه تاکتیک‌ها و روش‌های گفته‌شده روی فرزندتان موثر واقع شود، علاوه بر اینکه خودتان باید به آنها پای‌بند باشید، لازم است که صبر به خرج بدهید و تمرین زیادی با کودک خود داشته باشید. با این روش‌ها مطمئنا در تربیت کودک با ادب موفق خواهید بود