#با کودک بیش فعال چه کنیم؟

والدین باید این واقعیت را بپذیرند که مغز بچه‌های بیش فعال نسبت به مغز سایر بچه‌ها، عملکرد متفاوتی دارد. درست است که بچه‌های بیش فعال همچنان می‌توانند یاد بگیرند که چه چیزی قابل قبول و چه چیزی غیر قابل قبول است، اما اختلالی که دارند باعث می‌شود آنها دست به رفتارهای ناگهانی و تکانشی بزنند.
پرورش دادن بچه‌ای که بیش فعالی دارد یعنی اینکه شما باید رفتارتان را تغییر دهید و یاد بگیرید رفتار فرزندتان را مدیریت کنید. درمان دارویی می‌تواند اولین قدم در درمان کودک‌تان باشد اما تکنیک‌های رفتاری برای مدیریت علائم کودک بیش فعال همیشه باید وجود داشته باشد و جایگاه خود را حفظ کند. نکاتی که در ادامه برای‌تان می‌گوییم به شما کمک می‌کنند رفتارهای مخرب و ناگهانی فرزندتان را کنترل و محدود کرده و به فرزندتان نیز بیاموزید چطور اعتماد بنفسش را افزایش بدهد.

رفتار درمانی دو اصل اساسی دارد. اصل اول، تشویق و پاداش دهی رفتار خوب (تقویت اراده) و اصل دوم، محروم کردن از پاداش به دنبال یک رفتار بد همراه با پیامدهایی مناسب به صورتی که باعث محو کردن رفتار بد شود. شما با وضع قوانین و شفاف سازی این عواقب بابت عمل کردن یا نکردن به این اصول به کودک‌تان می‌آموزید که رفتارها عواقبی دارند. این قوانین باید در تمام جوانب زندگی کودک وجود داشته باشند؛ یعنی در خانه، در مدرسه و در محیط اجتماعی.

**اصول رفتار درمانی

از قبل تصمیم‌تان را بگیرید که کدام رفتارها قابل قبول و کدام‌ها غیر قابل قبول هستند
هدف از اصلاح رفتار، کمک به کودک بیش فعال است تا پیامدهای رفتارهایش را مدنظر داشته باشد و وسوسه‌اش را نسبت به انجام‌شان کنترل کند. این رویکرد نیاز به صبر، همدلی، محبت، انرژی و قدرت شما در جایگاه پدر و مادر دارد. والدین اول باید تصمیم خود را بگیرند که کدام رفتارها را می‌توانند یا نمی‌توانند تحمل کنند. خیلی مهم است که به قوانینی که وضع می‌کنید پایبند بمانید. اینکه رفتاری را یک روز تنبیه کنید و روز دیگر آن را بپذیرید، برای پرورش فرزند بیش فعال‌تان مضر است. برخی از رفتارها باید همیشه غیر قابل قبول باشند، مثلا برخوردهای فیزیکی، صبح بیدار نشدن برای رفتن به مدرسه و یا خاموش نکردن تلویزیون وقتی که شما این دستور را می‌دهید.

ممکن است فرزند شما به سختی بتواند دستورالعمل‌های شما را بپذیرد و اجرا کند. قوانین باید ساده و شفاف باشند و کودک بابت عمل کردن به آنها پاداش بگیرد. می‌توانید از سیستم امتیاز دهی استفاده کنید، مثلا بابت هر پنج امتیازی که از شما می‌گیرد اجازه داشته باشد پولش را هر طور که دوست دارد خرج کند یا زمان بیشتری تلویزیون تماشا کند و یا یک ویدیو گیم جدید از شما بگیرد. لیستی از این قوانین تهیه کنید و آن را جایی بگذارید که به راحتی دیده شود. تکرار و گرفتن بازخورد مثبت (پاداش) به کودک‌تان کمک می‌کند درک بهتری از قوانین شما داشته باشد.

*قوانین را شرح دهید و پای‌شان بایستید اما مقداری هم انعطاف داشته باشید
خیلی مهم و ضروری است که رفتارهای خوب را پیوسته تشویق کنید و رفتارهای بد و نامناسب را تنبیه، اما نباید زیاد سختگیری کنید. یادتان باشد که بچه‌های بیش فعال معمولا نسبت به تغییرات مانند بچه‌های دیگر سازگاری نشان نمی‌دهند. شما باید یاد بگیرید که به فرزندتان اجازه دهید اشتباه کند و یاد بگیرد. رفتارهای ناجوری را که برای فرزندتان یا هر کس دیگری مضر و آسیب رسان نیستند باید به عنوان بخشی از شخصیت خاص فرزندتان بپذیرید. اینکه رفتارهای بد و ناپسند کودک‌تان را فقط به این خاطر که شما فکر می‌کنید نادرستند تنبیه کنید، درست نیست و به او لطمه خواهد زد.

*کنترل پرخاشگری
رفتارهای پرخاشگرانهی کودک بیش فعال، مشکلی عادی است. تایم اوت (وقفه)، یک راهکار موثر برای آرام شدن شما و کودک بیش فعال‌تان است. اگر فرزندتان در میان جمع رفتار بدی انجام داد باید فورا با برخوردی آرام و قاطع او را از جمع خارج کنید. به فرزندتان توضیح دهید که «تایم اوت» زمانی است برای خونسرد و آرام شدن و فرصتی که به رفتار بدش فکر کند. سعی کنید رفتار مختل کننده‌ او را که راهی برای تخلیه‌ی خشم و هیجان فروخورده‌اش است نادیده بگیرید، اما رفتارهای مخرب تعمدی که برخلاف قوانین وضع شده هستند باید همیشه تنبیه شوند